Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links

Beschrijving van bruggenhoofd Gent.

Het lot van Bruggenhoofd Gent na 3 dagen van strijd.

Hoe verging het uiteindelijk de bunkertjes nadat ze voor de Belgische staat een blok aan het been werden.

Als we nu eens even gaan kijken wat men met de bunkertjes is gaan doen na hun drie dagen effectief gebruik, kan men tot volgend overzichtje komen.

1. De bunkertjes staan godverlaten, vergeten in velden en bossen, vergeten door de tijd.

2. In het beste geval heeft men de bunkertjes proberen zo mooi mogelijk integreren in de tuin. Dit is wel de minst voorkomende situatie. U ziet achtereenvolgens D6, mooi geïntegreerd in een tuin. AV7 in een apart prieeltje achteraan een kasteeltuin. Se13 in de voortuin van een nieuwbouwwoning. AV12 mooi geïntegreerd in een tuin.

3. Zeer uitzonderlijk heeft men de bunker ingewerkt in een bestaande structuur. Zo ziet u hier achtereenvolgend As8, ingewerkt als kelder in een bestaande woning. A44 die gedeeltelijk als fundering is gebruikt voor een later gebouwde woning. Se6 die ingebouwd zit in de hoek van een industriele loods. B15 ingewerkt in de hoek van een koeienstal.

4. Soms kort aansluitend bij het vorige, heeft men de bunkertjes proberen nuttig te benutten als stal of berghok. Vaak komt het er op neer dat de eigenlijke stal aangebouwd werd aan het bunkertje.

5. Men heeft de bunkertjes volledig aan het oog proberen laten onttrekken door ze opnieuw weg te stoppen achter een gevel, meestal aansluitend bij een andere, nieuwere structuur. U ziet respectievelijk 2 foto's van D1 en C7.

6. Minder duur en even effectief is het laten verdwijnen uit het zicht van het bunkertje door het volledig te laten overgroeien met klimop. De foto's zijn respectievelijk van A41, B27, B35 en E7. Op deze wijze verstoken, kan men er trouwens nog heel wat meer vinden dan dat u hier afgebeeld ziet.

7. De volgende wijze van wegstoppen van een bunker is een weg tussen wegstoppen en definitief afbreken. Men gaat de bunker verbergen onder een berg grond. U ziet achtereenvolgend As4 verborgen onder een berm grond in het midden van een wijk. C2 is op dezelfde manier proberen verstoppen. Av5 is grotendeels onder de grond verdwenen, vermoedelijk door het opvullen van de kouter naar de bunker toe. D5 verdween onder een geluidsberm naast de N60.

8. Nu komen we bij de eerste en vaak toegepaste wijze van bunkers laten verdwijnen. Het gaat over ondergraven van een bunker. Heden ten dage zal de techniek niet meer toegepast mogen worden omdat het zou aanzien worden als sluikstorten. Men ging naast de bunker een enorme kuil graven zodanig dat de bunker op de duur door zijn massieve gewicht overkantelde in de ernaast gegraven kuil. Nadat de bunker in de put viel, vulde men de put opnieuw op en het was alsof er op de desbetreffende plek nooit iets had gestaan. We moeten wel opmerken dat niet alle ondergravingen even feilloos verlopen zijn. Volgende bunkers zijn 100% zeker ondergraven en steken dus nog intakt onder de grond: Be2, Be9, Be10, Be11, Be16, Mu24, Se10, E2, A14, Av9, D3, C3, C6. In deze lijst is enkel C3 wat een uitzondering. Deze bunker werd rondom volledig vrijgegraven. Hij stond in zijn laatste dagen op de rand van een vijver ontstaan bij een zandontginning. Hij is uiteindelijk omgeslagen in de vijver en zo voor goed onder water verdwenen. Hieronder ziet u respectievelijk voor en na de ondergraving van Mu24, D3, Se10 en C6. Bij de foto met het uiteindelijke uitzicht na de ondergraving van Mu24 kunt u duidelijk nog zien dat de bunker niet diep genoeg zit waardoor het terrein nog altijd vrij hoog ligt links van de oprit waar de bunker ooit stond.

9. De meest natuurlijke wijze om een bunker te gaan verwijderen, is hem van kop tot teen gaan afbreken. Niet zo een eenvoudige taak als u weet dat bij de afbraak van Se9, een tweetal bouwfirma's failliet gingen omwille van het niet afgebroken krijgen van de bunker. Van deze bunker is trouwens tot de dag van vandaag de achtermuur blijven staan wegens te groot risico op schade bij het aangebouwde gebouw. Ze zit verborgen in een gemetste bak naast de achtergebleven woning. Bunkers die zeker op deze wijze afgebroken zijn, waren S5, S6, Se9, A15, A28, A43, Av6, Av15 en D21. U vindt hieronder respectievelijk foto's van Se9, A28, Av6 en D21 bij hun afbraak, of kort ervoor of erna.

10. Kort aansluitend bij de voorgaande methode is dynamiteren van de bunkers. Deze techniek was enkel mogelijk als de bunker voldoende vrij opgesteld stond en er geen risico bestond voor directe schade in de omtrek. Men ging in deze gevallen gaten boren dwars doorheen de muren en de hoeken. Deze werden dan gevuld met explosieven. Na de explosie bleef een volledig gebroken en gebarsten structuur over die veel gemakkelijker kon afgebroken worden dan zonder het dynamiteren. Bunkers die zeker op deze wijze afgebroken zijn op het bruggenhoofd waren A8, C4 en B2. Voorlopig heb ik van geen enkele van deze drie afbraken foto's.

11. Een volgende manier van afbreken, is de bunkers in brand steken. Dit kon men doen door ze langs de binnenkant vol te proppen met brandbaar materiaal. De meest gangbare techniek was volproppen met kolen of cokes. Het geheel brandde dan ettelijke dagen. Het gevolg was dat het beton aan de binnenkant door de verschrikkelijke hitte, alsook door het veel meer uitzetten van het ijzer ten opzichte van het beton, kapotsprong. Hetgene na een goedgelukte poging overbleef was een hoop verpulverd betonpuin en een massa betonijzer. Daarna kon men meer selectief het geheel gaan ontdoen van puin en ijzer. Men kon indien de eerste poging niet voldoende effect had gehad eventueel een tweede gelijkaardige cyclus op de overblijvende structuur loslaten. Bunkers die op deze wijze aangepakt zijn op het bruggenhoofd zijn A39, A5 en A6. De twee laatsten bestaan nog in zeer belabberde toestand. Deze twee bunkers heeft men niet opgevuld met kolen maar met autobanden. Dit heeft men voor deze twee bunkers enkele malen uitgevoerd zodat de muren en wanden zeker voor de helft verwijderd zijn en enkel nog de buitenste lagen betonijzer aanwezig zijn. Heden best niet meer proberen op deze wijze zou ik zeggen. U ziet achtereenvolgend foto's van A5 en A6.

Zo zijn we voorlopig rond met ons overzicht van hoe het de verschillende bunkertjes met de tijd is vergaan. In West-Vlaanderen is men op sommige plaatsen begonnen bepaalde nog fraaie oude bunkertjes te gaan beschermen als monument. Misschien wordt het stilaan ook tijd hier en daar, nu het nog kan, enkele betere exemplaren te proberen van hun ondergang te redden. De bunkertjes zijn op de dag van vandaag op geen enkele manier beschermd. Het zou toch zonde zijn ze op termijn allen te zien verdwijnen als sneeuw voor de zon.